Çocuk ve Medeniyet Dergisi

Çocukların Kayıp Sürecinde Rehberlik: Yas ve Çocuk Kitabı Üzerine Bir İnceleme

Gamze Taflan — 2023-12-31

Çocukların Kayıp Sürecinde Rehberlik: Yas ve Çocuk Kitabı Üzerine Bir İnceleme

Narsisizmin Zehirli Dikeni: Çocuk Düşmanlığı Çocuklara Karşı Önyargıyla Yüzleşme

Hilal Kazıcı — 2023-12-31

Bu çalışmada psikiyatrist Elisabeth Young-Beruehl'in kaleme almış olduğu ve Aksu Bora'nın Türkçe'ye çevirmiş olduğu Çocuk Düşmanlığı adlı eserin incelemesi yapılmıştır.

Çocuk Yoksulluğu: Neden, Sonuç ve Çözüm Ekseninde Eğitim Faktörü

Veda Bilican Gökkaya — 2023-12-31

Çok boyutlu olan ve sadece ekonomik kavramlarla açıklanamayan; bireylerin hayatlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan imkan ve fırsatlardan yararlanamamayı/yoksun olmayı ifade eden yoksulluk, toplumdaki tüm bireyleri etkilese de özellikle dezavantajlı gruplar içerisinde yer alan çocukları daha derinden etkilemektedir. Küresel bir sorun olan yoksulluğun, çocuklar üzerindeki olumsuz etkisi -çocukların sağlıklarına, eğitimine, sokakta yaşamalarına, çalışmalarına/ çalıştırılmalarına, suça sürüklenmelerine, ihmal ve istismara uğramalarına, dışlanmalarına vb. pek çok olumsuz etkisi vardır- tartışma götürmez bir gerçekliktir. Oysaki toplumların geleceği/teminatı olan çocukların, iyi bir şekilde yetiştirilmesi/eğitilmesi bireysel ve toplumsal gelişmenin, kalkınmanın itici gücünü oluşturmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada öncelikle yoksulluk, çocuk, çocuk yoksulluğu kavramlarına yer verilmiş daha sonra yoksulluğun/çocuk yoksulluğunun nedenlerine değinilerek, yoksulluğun çocuklar üzerindeki etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yoksulluğun, çocuklar üzerinde birçok etkisi olsa da özellikle çocuk yoksulluğunun hem bir nedeni hem bir sonucu hem de önemli çözüm yollarından biri olan eğitim faktörüne ağırlık verilmiştir. Çalışma, literatür taramasına dayalı derleme bir çalışmadır. Konuyla ilgili yapılmış çalışmalar (makale, tez, kitap, internet kaynakları, yasal düzenlemeler, kanunlar vb.), taranmış, istatistiki veriler gözden geçirilmiş, değerlendirilmiş, sonraki süreçte çalışma raporlandırılmış ve öneriler sunulmuştur.

Çocuk Yoksulluğu ile Mücadelede Sosyal Güvenlik

Hicran Atatanır — 2023-12-31

Çocuk yoksulluğu sadece gelir düzeyi esas alınarak mücadele edilmesi mümkün olmayan karmaşık bir sorunsaldır. Çocuk gereksiniminin nasıl tanımlandığı, nasıl karşılandığı, kaynakların haneye nasıl ulaştığı ve paylaşıldığı, bakım gibi süreklilik arz eden hizmetlerle çocuğun nasıl ilişkilendiği ve ebeveynlerin ne şekilde desteklendiği çocuk yoksulluğu ile mücadelede belirleyici önem taşır. Bu mücadelede sosyal güvenlik sisteminin işlevsel bir rol oynaması gerektiğini savunan çalışmamızda çocuk yoksulluğuyla mücadele olgusu sosyal güvenlik hakkı temelinde ele alınmıştır. Çocukların yoksulluk riskiyle karşılaşmamasında etkili bir sosyal sigorta uygulaması olan aile sigortasının henüz yaşama geçirilmediği ülkemizde sosyal güvenlik sistemimizin hane odaklı yoksullukla mücadeledeki yetersizliğinin yarattığı sosyopolitik boşluklara dikkat çekilmiştir. Sonuç olarak; tüm çocukların genel sağlık sigortasında olduğu gibi sosyoekonomik risklere karşı doğrudan sigortalanması gerektiği; dul/yetim aylıklarının hanenin yoksulluk profili ve gereksinimleri esas alınarak belirlenmesine ihtiyaç olduğu ve çocuk odaklı sosyal sigorta uygulamalarının yaşama geçirilmesinde yarar olduğu tezleri ileri sürülmüştür.

Covid-19 Döneminin Görünmeyen Yüzü: Çocuk İşçiliği

Fadime Kübra Ozan — 2023-12-31

“Çocuk işçiliği” çoğu kez çocukları çocukluklarını yaşamaktan alıkoyan, potansiyellerini ve saygınlıklarını eksilten, fiziksel ve zihinsel gelişimleri açısından zararlı işler olarak tanımlanmaktadır. İngiliz Cerrah Percivall Pott tarafından 1775 yılında yayınlanan makalede baca temizleyici olarak çalıştırılan çocuklardan ve bunların sağlık risklerinden bahsedilmesi çocuk işçiliğinin tarihinin eskiliğini göstermektedir. Sanayi Devrimi ile birlikte çocuk işçiliği daha görünür hale gelmiştir. Günümüzde de evrensel bir problem olmaya devam etmektedir. 2019 yılında meydana gelen ve hızla yayılan Covid-19 salgını ekonomi ve çalışma şartlarını olumsuz yönde etkilemiştir. Covid-19 salgınında uygulanan kısıtlamalar, ekonomide kriz yaratmış ve yoksulluk oranları artmıştır. Okulların kapatılmasıyla çocuklar iş hayatında daha fazla yer almaya başlamış ve ağır koşullarda çalıştırılma tehlikesi ile karşı karşıya kalmışlardır. Bu makalede Covid- 19 dönemi ve çocuk işçiliği üzerine etkisi değerlendirilmiştir.

Yoksulluk ve Çevre Bağlamında Çocukların Geleceğini Tartışmak: Okul Sosyal Hizmeti Perspektifinden Bakış

Berceste İlter — 2023-12-31

Küreselleşme, sosyoekonomik ve çevresel eşitsizliklerin artışıyla birlikte çocuk yoksulluğunu gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerde önemli bir sorun haline getirmektedir. Bu durum çocukların savunmasız konumlarını pekiştirerek yoksulluk olgusunun nesiller arası bir döngü oluşturmasına neden olmaktadır. Sosyal hizmet mesleğinin yoksulluk başta olmak üzere dezavantajlı bireylerin ihmal ve istismarının önlenmesi, korunma ve bakımı, rehabilitasyon ve desteklenmesi gibi mevcut mücadele ve müdahale alanlarına özellikle son yıllarda yarattığı olumsuz etkileri nedeniyle çevresel eşitsizlikler de dahil edilmiştir. Söz konusu çevresel etmenlerin neden olduğu yapısal sorunlardan biri de çocuk yoksulluğu olmaktadır. Buradan hareketle bu çalışmada sosyal adalet, insan hakları, ortak sorumluluk ve farklılıklara saygı ilkelerini merkeze alarak, bireylerin sosyal işlevselliğinin önündeki tüm engellerle mücadele eden sosyal hizmet disiplininin özel bir uygulama alanı olarak kabul edilen okul sosyal hizmetinin, çocuk yoksulluğu ve çevresel etmenler arasındaki olumsuz ilişkiye dair bakışı ve bununla mücadelede rol ve sorumlulukları üzerinde durulmuş; neden ve sonuçlarının birbirini beslediği pek çok etmenle ilişki içerisindeki çocuk yoksulluğu ile mücadeleye okul sosyal hizmeti perspektifinden çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır.

Avrupa Refah Devletleri’nin Çocuk Yoksulluğu Sorununa Yönelik Politikaları ve Covid-19’un Etkileri

Aybüke Burcu Er — 2023-12-31

Çocuk yoksulluğu, sadece gelişmemiş veya az gelişmiş ülkelerin değil, gelişmiş ülkelerin de yaşadığı evrensel bir sosyal sorundur. Geleceğin en önemli beşerî sermayesi olan çocukların sevgiden, şefkatten, eğitimden mahrum kaldığı; çalışmak, para kazanmak ve hatta büyümek zorunda bırakıldıkları dünyada refahtan bahsetmek abesle iştigaldir. Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında çocuk yoksulluğu konusunda karşılaştırmalı bir analiz sunan bu makalede; Covid-19 salgınının çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği üzerindeki olumsuz etkileri ele alınmakla beraber, söz konusu sorunun çözümü için ulusal politikaların ve uluslararası işbirliğinin önemi vurgulanmaktadır. Bu kapsamda; çalışmanın amacı AB refah devletlerinde çocuk yoksulluğu incelenerek, söz konusu sorunun çözüme muhtaç küresel bir mesele olduğu üzerinde durmaktır. Çalışmanın birinci bölümünde, kavramsal çerçeve dâhilinde yoksulluk ve yoksunluk kavramlarının çocuklar üzerindeki yansıması üzerinde durulmuş, neden sonuç ilişkisi bağlamında, çocuk yoksulluğunun belirleyicilerine ve çocuk işçiliğine değinilmiştir. Çalışmayı izleyen ikinci bölümde, AB’nin dört refah devleti modeli baz alınarak çocuk yoksulluğu ile ilgili bilimsel literatürün haritası çıkartılmış ve birliğe üye ülkelerin çocuk yoksulluğunu azaltmaya yönelik yaklaşımları, stratejik çözüm planları ve takip ettikleri politikalar incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, çağımızın küresel salgını olan Covid-19’un çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği üzerindeki etkileri tartışılarak AB’deki üye ülkelerde yaşanan olumsuz gelişmelere değinilmiştir. Ayrıca, çalışmada kavram kargaşasını önlemek adına dört refah devleti modelinin farklı özelliklerinin gösterildiği tablolar ve Eurostat’ın güncel verilerinin de yer aldığı grafikler bulunmaktadır.

Sayı Editörü Sunuşu

Ercem Erkul — 2023-12-31

Hakkı Baha Pars’ın “Monolog-Ben Filosof Oldum” Adlı Eserinin Çevirisi

Muhammet Kemaloğlu — 2023-12-31

Hakkı Baha Pars’ın “Monolog-Ben Filosof Oldum” Adlı Eserinin Çevirisi

Künye Bilgileri

Çocuk ve Medeniyet — 2023-12-31

Çocuk Yoksulluğu Bağlamında Sosyal Hizmet Planlı Müdahale Süreci: Örnek Vaka Sunumu

Doğucan Catulay — 2023-12-31

Yoksulluk bireyin yaşamını birçok yönden etkileyen ve temel haklara ulaşımına engel olan, hak ihlallerine sebep veren çok boyutlu bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Yoksulluktan en çok etkilenen grupların başında şüphesiz çocuklar gelmektedir. Günümüz dünyasında yoksul bir ailede doğmuş olması bir çocuğun yaşama, sağlık, barınma ve eğitim gibi temel insan hakları haklarına ulaşamamasına yol açabilmektedir. Bu haklara ulaşamayan çocuklar yoksullukla beraber suça sürüklenme, sosyal dışlanma, damgalanma gibi diğer birçok sorunla da mücadele etmek zorunda kalmaktadır. Tüm bu sorunlar çocukların yoksulluktan çıkış için kullanabilecekleri en önemli araç olan eğitime ulaşamamalarına da sebep olmaktadır. Yoksulluktan kaynaklı çocukların eğitim hakkına erişememelerinin en temel sebeplerinden birisi akran zorbalığıdır. Yoksullukla mücadele eden çocuk, akranları tarafından yoksul olmasından dolayı sosyal dışlanma ve damgalamaya maruz kalabilmektedir. Bu davranışlara maruz kalan çocuğun okula karşı duyduğu aidiyet duygusunda azalma meydana gelerek okuldan uzaklaşabilmesine neden olabilmektedir. Böylece çocuk eğitim hakkına ulaşamamış olup, hak ihlaliyle karşı karşıya kalmaktadır. Yoksulluk gibi çok boyutlu bir kavramın yaratmış olduğu bu hak ihlalinin giderilebilmesi için çok boyutlu bakış açısı ve multidisipliner bir müdahale süreci gerekmektedir. Bu nedenle okul sosyal hizmeti ile okul psikolojik danışmanlığı biriminin uyum ve iş birliği içerisinde çalışarak kapsamlı ve çok boyutlu müdahaleler gerçekleştirmeleri gerekmektedir. Gerçekleştirilen bu çalışma kapsamında, yoksulluk nedeniyle ortaya çıkan sosyal dışlanma ve akran zorbalığı sonucunda oluşan hak ihlalinin ortadan kaldırılmasına yönelik, kurgusal bir vakanın sosyal hizmet planlı müdahale süreci aşamalarında gerçekleştirilen uygulamalarla aktarılması amaçlanmıştır. Çok boyutlu sosyal hizmet müdahalesinden elde edilen sonuç ve önerilere değinilecektir.

Çocuk Vakfı'nın Sunuşu

Çocuk ve Medeniyet — 2023-12-31

Çocukların Payına Yoksulluğu Düşüren Dünya

Mustafa Ruhi Şirin — 2023-12-31

Çocukların Payına Yoksulluğu Düşüren Dünya

Üstün Yetenek Potansiyelini Tanılamaya Yönelik Alternatif Bir Model Önerisi

Şule Demirel Dingeç — 2023-12-31

Üstün yeteneği tanılamak için zekâ testlerinin, başarı testlerinin, yetenek testlerinin yanı sıra ürün dosyalarının, proje ürünlerinin, dereceleme ölçeklerinin de kullanılması söz konusudur. Her birinin farklı güçlü ve zayıf yönleri bulunmaktadır. Bu çalışmada üstün yeteneklileri doğru şekilde tanılayabilmek için alternatif bir model önerilmiştir. Bu modelden tüm üstün yeteneklilere yönelik kullanılabileceği gibi özellikle dezavantajlı durum yaşayan bireylerde yararlanılabilir. Önerilen model Gagne’nin (2003, 2009) Ayrımsal Üstün Zekâ Üstün Yetenek Modeli ile dinamik değerlendirmeler yaklaşımlarını temel alarak hazırlanmıştır. Modelde potansiyeli belirleme, öğrenme-öğretme, son değerlendirme ve karar alma olmak üzere dört hipotetik aşama bulunmaktadır. Çalışmada modelin kuramsal kısmı paylaşıldıktan sonra aşamaların nasıl gerçekleştirilebileceği açıklanmış, ardından güçlü ve zayıf yönleri tartışmalı bir şekilde ele alınmıştır.

Çocuk Yoksulluğu ve Çocuk İşçiliği ile Mücadelede Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü: Pikolo Derneği ve Türkiye Kızılay Derneği Örneği

Yasemin Özkan — 2023-12-31

Günümüzde çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliğine ilişkin farkındalık ve mücadele çalışmaları artmış olmasına karşın, sorunun kökten çözümüne ilişkin yeterli gelişme bulunmamaktadır. Bu noktada STK’ların bu konudaki görüş ve önerilerinin öğrenilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu bilgiler ışığında bu araştırmanın problemi; çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği alanında çalışan STK’ların çocuk yoksulluğunu ve çocuk işçiliğini önlemedeki rolünün ve bu sorunların çözümüne ilişkin görüş ve önerilerinin öğrenilmesinin gerekli görülmesi ve literatürde bu konuya ilişkin güncel araştırmaların sınırlı sayıda olduğunun fark edilmesidir. Bu araştırmanın genel amacı; çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği alanında çalışan STK’ların çocuk işçiliğini ve çocuk yoksulluğunu önlemedeki rolü ve sorunun çözümüne ilişkin görüş ve önerilerinin öğrenilmesidir. Araştırmada STK’ların çocuk işçiliği konusundaki bakış açısı ve deneyimleri ele alındığından nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşım kullanılmıştır. Katılımcılara ‘kartopu örnekleme’ yöntemi ile ulaşılmıştır. Derinlemesine görüşmeler 25 özne ile tamamlanmış, görüşmeler ses kayıt cihazı ile kaydedilerek deşifre edilmiştir. Deşifre edilen veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Bu araştırma kapsamında toplam 5 ana tema ve ana temaların altında çeşitli alt temalara ulaşılmıştır. Araştırmanın ana temaları şöyledir: STK’ların çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliğinin sebeplerine ilişkin değerlendirmeleri, STK’ların çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliğinin yol açtığı problemlere ilişkin değerlendirmeleri, STK’ların çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği alanlarındaki faaliyetleri, STK’ların karşılaştıkları güçlüklere ilişkin bulgular ve STK’ların çocuk işçiliği ve yoksulluğu sorununun çözümüne ilişkin önerileridir. Uzun yıllar egemen olan merkezi yönetim anlayışındaki dönüşümün yeni olması ve STK’ların sosyal sorunların çözümü noktasındaki rolünün öneminin anlaşılmasının yakın geçmişe dayanması nedeniyle bu alanda hizmet veren STK’ların bu konulara ilişkin değerlendirmelerini ve önerilerini içeren araştırmaların sınırlı sayıda olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın literatürdeki bu açığı kapatma yönünde katkı vereceği ve çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği sorunları ile mücadeleye yönelik bir bakış açısı kazandıracağı düşünülmektedir.

Anahtar kelimeler: Çocuk yoksulluğu, çocuk işçiliği, sivil toplum kuruluşları, çocuk

Çocuk Yoksulluğu ile Mücadelede Erken Müdahale Merkezi Olarak Çocuk Kütüphanelerinin Önemi

Asiye Kakırman Yıldız — 2023-12-31

Çocuk yoksulluğu, çocuğun eğitim ve sağlık gibi öncelikli ihtiyaçlarının karşılanmaması, bir toplumda yaşayabilmesi için gerekli olan hak ve yaşam standartlarına sahip olamaması ve ailenin bütün bunları sağlamak için bir kaynağının olmaması anlamına gelmektedir. Erken yaşlarda müdahale edilmezse bu yoksulluk döngü haline gelip aileden çocuğa miras olarak kalmakta ve bu dezavantajlılık ömür boyu sürebilmektedir. Yoksullukla mücadele eden çocukların yaşadıkları problemlerden biri şüphesiz eğitim yoksulluğudur. Sosyoekonomik açıdan avantajlı olan çocuklarla yoksul çocukların doğdukları anda ortaya çıkan akademik, dil ve bilişsel uçurum, erken yaşta müdahale edilmediği takdirde zaman içinde büyümektedir. Bu durum yoksul çocukların, aynı yaş grubundaki avantajlı çocuklara göre dil becerilerinin ve kelime kapasitelerinin gelişmemesine, beyin gelişiminin yavaş olmasına ve LGS, YKS gibi ortak sınavlara girerken yaşadıkları rekabete yenik başlamalarına neden olabilmektedir. Hâlbuki yapılan araştırmalar, yoksul çocukların yakın çevreleri ile birlikte dâhil olacağı müdahale programları aracılığıyla, yenik başladıkları bu göstergelerin eşitlenmese bile en aza indirgenebileceğini göstermektedir. Bu çalışmada, dezavantajlı ailelerin ve ailesinden dolayı zorunlu dezavantajlı olan çocukların akademik, dil ve bilişsel düzeylerinin okul dışı öğrenme ortamı olan çocuk kütüphaneleri aracılığı ile yükseltilmesinin mümkün olup olmadığı ve çocuk kütüphanelerinin erken müdahale merkezi olarak nasıl kullanılabileceği örnek bir proje üzerinden anlatılmaktadır. Bu bağlamda, dezavantajlı çocukların çocuk kütüphanelerinde dâhil olabilecekleri program ve atölye çalışmaları sonucunda akademik ve bilişsel fırsat eşitliğinin nasıl yakalanabileceği; çocuk kütüphanelerinin bu çocuklar ve aileleri için nasıl birer öğrenme ve sosyalleşme mekânı olabileceği; çocuk kütüphanelerininin sunduğu bu hizmet ve faaliyetler sayesinde bir çocuğun hayatına nasıl etki edebileceği bu ve bu sayede çocuğun zorunlu dezavantajlılığından nasıl kurtulabileceği ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Çocuk yoksulluğu, çocuk kütüphaneleri, müdahale merkezi, akademik fırsat eşitliği

Televizyon Dizilerinde Yoksulluğun Binbir Yüzü

Zeynep Gültekin Akçay — 2023-12-31

Dünyada sıklıkla tartışılan yoksulluk, medyada yeniden inşa edilir. Tecimsel yayıncılıkla birlikte, televizyonun gündemine gelen yoksulluk, farklı biçimlerde ele alınır. Yoksulluk çalışmalarında önemli bir tartışma konusu olan çocuk yoksulluğu ise medyada en az ele alınan konulardan biridir. Buradan hareketle, bu çalışma, televizyon dizilerinde yoksul çocuk temsillerini incelemiştir. 1990’lı yıllardan günümüze kadar dört dönem içinde diziler ele alınmıştır. Bu dönemselleştirmeye göre incelen diziler: Kaygısızlar, Öyle Bir Geçer Zaman ki, Kızım, Ateş Kuşları’dır. Shaul Shenhav’ın anlatı kavramsallaştırma analizi kullanılarak incelenen dizilerde, yoksulluk, mutlak ve göreli ayrımı üzerinden temalaştırılmıştır. Dahası, bu dizilerde, çocuk yoksulluğu; mekân, karakterlerin dış görünüşleri ve dil kullanımı açısından değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, dizilerde mutlak yoksulluğun temel unsurları olan beslenmenin, barınmanın ve giyinmenin yoksul çocuklar için erişilmesi güç meseleler olarak temsil edildiğine ulaşılmıştır. Dizilerde, çocuk karakterler üzerinden, eğitim, sağlık, kültürel ve toplumsal taleplerin asgari düzeyde karşılanamaması olan göreli yoksulluğa sıklıkla değinildiği saptanmıştır. Bununla birlikte dizilerde hem mutlak yoksulluğun hem de göreli yoksulluğun şematize edildiği ve yoksulluğun esas nedenlerinin verilmediği anlaşılmıştır.

Çocuk İşçiliğinin Yeni Yüzü: Kidfluence

Özlem Gözen — 2023-12-31

Bu araştırma, sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte hayatımıza giren çocuk influencerlar; “kidfluencer” olgusunu çocuk işçiliği bağlamında ele almaktadır. İçerikleri tıklandıkça para kazandıran bir dünyada fotoğrafları ve duyguları ile emekleri sömürülen kidfluencer çocuklar, ailelerinin ve sponsor şirketlerin işçileri haline gelmiştir. Kidfluencerların birer çocuk işçi olarak dijital endüstriye katılım şeklini anlayabilmek amacıyla yapılan bu araştırmada, Instagram uygulamasında #kidfluence etiketiyle paylaşılan fotoğraflar incelenmiştir. Yapılan betimsel içerik analizi sonucunda (i) çocukların günlük rutininden doğal anlar, (ii) bir ürünün yüzü olan çocuklar ve (iii) yetişkin gibi giydirilmiş kız çocukları olmak üzere üç tema ortaya çıkmıştır. Temalar çocukların, mahremiyet, eğitim ve oyun gibi temel haklarının ihlal edilmesi, finansal sömürü, ihmal ve istismar riskleri ile karşı karşıya olmaları üzerinden ilgili alan yazınla tartışılmıştır. Çalışma kapsamında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB) tarafından sosyal medya prodüksiyonlarında çocuğun emek sömürüsü ile dijital ihmal ve istismarını önleyecek düzenlemeler yapılması, ASHB, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından ebeveynlere ve çocuklara yönelik sosyal medya okur yazarlığı ve içerik üreticiliği hakkında ilgili risklere dair farkındalık oluşturmayı da amaçlayan eğitimler verilmesi ve kamu spotları hazırlanması önerilmiştir.

Çocuk Yoksulluğunun Sanat Tarihi Perspektifinden İncelenmesi

Evin Uygur — 2023-12-31

Yoksulluk, her dönem varlığını sürdüren ve her toplumda farklı düzeyde görülen bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Farklı biçimlerde ve boyutlarda şekil alarak refah anlayışına ket vuran yoksulluk, kırılgan gruplar; kadınlar, yaşlılar, engelliler vb. üzerinde daha çok hissedilebilir düzeydedir. Toplumu oluşturan korunmasız ve savunulmaya ihtiyaç duyan çocuklar da bu kırılgan gruplar içinde yer almaktadır. Çocuk yoksulluğu; ekonomi, politika, hukuk, sosyal, eğitim ve sanat tarihi gibi birçok açıdan ele alınabilmektedir. Bu çalışmada çocuk yoksulluğu, sanat tarihi disiplininde Gerçekçilik akımının sanat anlayışı olan “toplumsal gerçekçiliğin” 20. yüzyıldaki yansımaları çerçevesinde ele alınmıştır. Toplumsal gerçekçilik, sıradan insanların yaşamını ve toplumda yaşanan siyasi, sosyoekonomik dönüşümlerin insanlar üzerindeki etkilerini konu edinmektedir. Literatür taraması sonrası toplumsal gerçekçilik alanında öne çıkan Kathe Kollwitz, Antoni Berni ve Neşet Günal adlı sanatçıların çocuk yoksulluğunu konu edinen birer eseri ve bu eserlerin meydana geldiği toplumsal koşullara yer verilecektir. Bu amaçla, disiplinler arası bir yaklaşımla her toplumda kaçınılmaz olan yoksulluk sorununu çocuklar üzerinden ele alan sanatçıların katkıları değerlendirilmeye çalışılacaktır.