Çocuk Yoksulluğu ve Çocuk İşçiliği ile Mücadelede Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü: Pikolo Derneği ve Türkiye Kızılay Derneği Örneği

Özet

Günümüzde çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliğine ilişkin farkındalık ve mücadele çalışmaları artmış olmasına karşın, sorunun kökten çözümüne ilişkin yeterli gelişme bulunmamaktadır. Bu noktada STK’ların bu konudaki görüş ve önerilerinin öğrenilmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu bilgiler ışığında bu araştırmanın problemi; çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği alanında çalışan STK’ların çocuk yoksulluğunu ve çocuk işçiliğini önlemedeki rolünün ve bu sorunların çözümüne ilişkin görüş ve önerilerinin öğrenilmesinin gerekli görülmesi ve literatürde bu konuya ilişkin güncel araştırmaların sınırlı sayıda olduğunun fark edilmesidir. Bu araştırmanın genel amacı; çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği alanında çalışan STK’ların çocuk işçiliğini ve çocuk yoksulluğunu önlemedeki rolü ve sorunun çözümüne ilişkin görüş ve önerilerinin öğrenilmesidir. Araştırmada STK’ların çocuk işçiliği konusundaki bakış açısı ve deneyimleri ele alındığından nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik yaklaşım kullanılmıştır. Katılımcılara ‘kartopu örnekleme’ yöntemi ile ulaşılmıştır. Derinlemesine görüşmeler 25 özne ile tamamlanmış, görüşmeler ses kayıt cihazı ile kaydedilerek deşifre edilmiştir. Deşifre edilen veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Bu araştırma kapsamında toplam 5 ana tema ve ana temaların altında çeşitli alt temalara ulaşılmıştır. Araştırmanın ana temaları şöyledir: STK’ların çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliğinin sebeplerine ilişkin değerlendirmeleri, STK’ların çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliğinin yol açtığı problemlere ilişkin değerlendirmeleri, STK’ların çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği alanlarındaki faaliyetleri, STK’ların karşılaştıkları güçlüklere ilişkin bulgular ve STK’ların çocuk işçiliği ve yoksulluğu sorununun çözümüne ilişkin önerileridir. Uzun yıllar egemen olan merkezi yönetim anlayışındaki dönüşümün yeni olması ve STK’ların sosyal sorunların çözümü noktasındaki rolünün öneminin anlaşılmasının yakın geçmişe dayanması nedeniyle bu alanda hizmet veren STK’ların bu konulara ilişkin değerlendirmelerini ve önerilerini içeren araştırmaların sınırlı sayıda olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın literatürdeki bu açığı kapatma yönünde katkı vereceği ve çocuk yoksulluğu ve çocuk işçiliği sorunları ile mücadeleye yönelik bir bakış açısı kazandıracağı düşünülmektedir.

Anahtar kelimeler: Çocuk yoksulluğu, çocuk işçiliği, sivil toplum kuruluşları, çocuk